قره کلیسا آذربایجان غربی بدون تردید شگفت‌انگیزترین کلیسای ایران و اولین کلیسا در جهان مسیحیت به‌حساب می‌آید. این بنای زیبا روی مقبره یکی از حواریون مسیح به نام تاتائوس در روستای قره از توابع شهرستان چالدران ساخته شده است. سالانه بسیاری از مسیحیان جهان برای بازدید از این بنای تاریخی و شرکت در مراسم‌های مذهبی به این منطقه می‌آیند. ساختمان پر نقش‌و‌نگار، دیوار، محراب حیاط بی‌نظیر نمادی از تجلی هنر در کلیسای تاتائوس مقدس محسوب میشود.
قره کلیسا کجاست؟
قره کلیسا در زبان ارمنی به نام «سوپ تادئوسی وانک» شهرت دارد. این بنای باشکوه در شمال‌غرب ایران و استان آذربایجان غربی قرار دارد. روستای قره از توابع شهرستان چالدران محل اصلی این کلیسای مقدس است. کلیسای تاتائوس دقیقا در جنوب شهرستان ماکو و هفت کیلومتری جاده چالدران به روستای قره ضیاءالدین قرار دارد.
معماری قره کلیسا
کلیسای تاتائوس از نظر معماری یکی از شاخصه‌های برجسته ایران محسوب میشود. در تزئین دیواره‌های آن از داستان‌های شاهنامه استفاده شده است. معماری منحصر‌به‌فرد قره کلیسا آن را به یک اثر هنری باشکوه تبدیل می‌کند.
این عمارت مساحتی بالغ بر ۶۲۰۰ متر مربع دارد و دیوار‌های بلند در تکرار برج و بارو‌های باشکوه بخش‌های اصلی در ساخت آن هستند. این کلیسای مقدس دارای دو بخش مختلف است که سنگ‌های سیاه و تراشیده‌شده، قسمت اعظم بخش قدیمی آن را تشکیل می‌دهد.
در بخش جدید بنا دو گنبد در ابعاد ۱۸ و ۲۴ متر وجود دارد و در ساخت آن از سنگ‌های سفید استفاده شده است. وجود ۴۴ درب در اطراف این دو گنبد زیبایی ظاهری آن را بیشتر می‌کند. در محوطه داخلی قره کلیسا آذربایجان غربی نیز چند قبر قدیمی و یک حوض سنگی زیبا وجود دارد.
بخش‌های مختلف قره کلیسا
محراب، اتاق‌ها، زیر زمین، انبار، آشپزخانه، آسیاب، محل نگهداری غذا، کتابخانه، حیاط شرقی و غربی بخش‌های مختلف این بنای مقدس و باشکوه هستند. دیوار‌های این بنا بسیار باشکوه هستند و گذر زمان بر زیبایی آن‌ها تأثیر منفی نگذاشته است.
فضای داخلی قره کلیسا آذربایجان غربی
بخش داخلی کلیسا شامل دو حیاط شرقی، غربی و ۲۲ اتاق (محلی برای زندگی راهبه‌ها، نویسندگان، محققان و نگهبانان) میشود. در زیر هر یک از اتاق‌ها زیرزمین کوچکی وجود دارد که کاربرد‌های مختلفی دارد. سقف زیبای محراب و دو پنجره عمیق در دو طرف آن، فضایی بسیار روحانی به آن می‌بخشد. محراب در مرکز این دیوار قرار دارد و کامل متقارن است. برای تزئین قوس محراب نیز از سنگ‌های سیاه و سفید استفاده کرده‌اند.
فضای بیرونی کلیسا
وجود دیوار‌های دفاعی دورتادور کلیسا، چهار قلعه در چهار سمت و پنج برج دیده‌بانی فضای بیرونی کلیسا را باشکوه‌تر می‌کند. نمای کلیسا از بیرون کاملا مستطیلی شکل دیده میشود. دو گنبد مخروطی که دو صلیب روی آن‌ها قرار دارد بخش از نمای بیرونی کلیسای تاتائوس هستند. در قسمت جلویی گنبد‌های نیز پنج پنجره طاقی شکل قرار گرفته است.
تزئینات کلیسا
کلیسای مقدس تاتائوس برخلاف بنا‌های موجود در ارمنستان، حالت مستطیلی شکل دارد. تلاقی سنگ‌های سیاه و سفید در معماری قره کلیسا شکوه آن را بیشتر می‌کند. برای تزیین سقف کلیسا از سنگ مرمر سیاه و سفید استفاده کرده‌اند که تناسب خوبی با معماری خارجی بنا دارد.
طرح‌های طاق مانند، گل‌بوته‌ها، شکل حیوانات، انسان و وقایع داستانی روی دیوار‌های قره کلیسا آذربایجان غربی قابل مشاهده است.
مراسم مذهبی معروف قره کلیسا
قره کلیسا از جایگاه مذهبی بسیار خاصی در کشور ارمنستان برخوردار است. به‌علاوه بسیاری از پیروان مسیح به شرکت در مراسم‌های مذهبی این کلیسای مقدس علاقه‌مند هستند. اغلب ارمنی‌ها مراسم غسل تعمید کودکان خود را در اینجا برگزار می‌کنند. اما مهم‌ترین برنامه‌های مذهبی کلیسای تاتائوس مقدس عبارتند از:
مراسم باداراک در قره کلیسا آذربایجان غربی
اواخر تیر یا اوایل مرداد، زمان اصلی برگزاری آیین مذهبی باداراک محسوب میشود. این دوره مصادف با زمان شهادت تاتائوس است و مردم ابتدا مقبره او را زیارت می‌کنند. بعد از آن، نوبت به نیایش و قربانی گوسفند می‌رسد. این مراسم معمولا در روز پنجشنبه تا شنبه برگزار میشود.
اما روز سوم یعنی شنبه اهمیت بیشتری دارد. هیچ محدودیتی برای شرکت مسیحیان بومی و غیربومی در این برنامه وجود ندارد. اما گردشگران غیر مسیحی نمی‌توانند در این مراسم مذهبی شرکت کنند.
مراسم عشای ربانی
عشای ربانی یا آیین سپاسگزاری، در حقیقت به مراسم شام‌آخر مسیح با حواریون و قبل از دستگیری او اشاره دارد. ۱۹ ژوئن زمان اصلی برگزاری عشای ربانی یا شام خداوند محسوب میشود و مسیحیان معتقدند سرشت مسیح و خدا مشترک است.
مسیر دسترسی به قره کلیسا
دو مسیر اصلی برای دسترسی به کلیسای تاتائوس مقدس وجود دارد. در مسیر اول باید از شهرهای سلماس، خوی و چالدران بگذرید. فاصله بین شهر ارومیه تا قره کلیسا آذربایجان غربی حدود ۲۷۵ کیلومتر است که ۱۰۰ کیلومتر آن را جاده‌ای فرعی و کوهستانی تشکیل می‌دهد.
در مسیر دوم می‌توانید از شهر تبریز به سمت کلیسا حرکت کنید. شهرهای مرند، قره‌ضیاءالدین و شوط در مسیر شما قرار دارند. حدود ۲۷۵ کیلومتر بین شهر تبریز تا قره کلیسا فاصله وجود دارد. زمانی‌که به منطقه شوط برسید، هنوز ۳۵ کیلومتر دیگر با کلیسای مقدس فاصله دارید. اگر به‌دنبال انتخاب یک مسیر آسان و ساده برای تماشای این بنای باشکوه هستید مسیر تبریز را انتخاب کنید.
بهترین زمان بازدید از قره کلیسا
نمای قره کلیسا آذربایجان غربی از دور
استان آذربایجان غربی بسیار سردسیر است. زمستان‌های برف‌خیر و پاییز‌های بارانی دارد. اگر سرمای هوا برای شما آزاردهنده به نظر می‌رسد، باید فصل بهار و تابستان را برای سفر انتخاب کنید. البته، فراموش نکنید که در اواخر تیرماه بهدلیل برگزاری مراسم بارادارک اجازه بازدید از کلیسا را نخواهید داشت.
تهیه بلیط برای بازدید از این بنای تاریخی ضرورت دارد. ساعات بازدید نیز بر اساس فصل سال تغییر می‌کند. در فصل‌های بهار و تابستان از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب و در فصل پاییز و زمستان ۹ صبح تا ۵ عصر برای بازدید وقت دارید.
امکانات رفاهی قره کلیسا
در مجموعه کلیسا هیچ امکانات رفاهی خاصی برای گردشگران وجود ندارد. بهتر است خوراکی، نوشیدنی و مواد موردنیاز را از شهرهای مجاور بخرید. اگر بنزین ماشین شما تمام شود به دردسر خواهید افتاد. زیرا برای رسیدن به اولین پمپ بنزین باید حدود ۳۵ کیلومتر رانندگی کنید.
جاهای دیدنی نزدیک به قره کلیسا
اگر به این منطقه زیبا سفر می‌کنید بازدید از جاهای دیدنی نزدیک قره کلیسا آذربایجان غربی را فراموش نکنید. در لیست خود تماشای بنا‌های زیر را قرار دهید:
کلیسای زور زور در نزدیکی قره کلیسا آذربایجان غربی
این کلیسا در منطقه شمال غرب قره کلیسا و در نزدیکی روستای بارون واقع شده است. فاصله این دو بنای زیبای مذهبی حدود ۱۲ کیلومتر است. بهدلیل احداث سد در محل ساخت این کلیسا، در سال ۱۳۶۶ محل آن تغییر کرد.
آبشار عرب دیزج
مردم بومی این آبشار را با نام «شور شور» می‌شناسند. روستای عرب دیزج از توابع شهر چالدران محسوب میشود که در فاصله دو کیلومتری آبشار قرار دارد. صخره‌های عمودی، کوه‌های مرتفع و دامنه‌های زیبا در اطراف آبشار عرب دیزج قرار دارند. فصل بهار به دلیل حجم بالای آب، بهترین زمان برای بازدید از طبیعت بکر اینجا محسوب میشود.
سد بارون
این سد در جنوب شهرستان ماکو و روی رودخانه زنگمار احداث شده است. دوست‌داران تفریحات آبی مانند ماهیگیری و علاقه‌مندان به تماشای طلوع خورشید مطمئنا از سفر به این منطقه شگفت‌زده خواهند شد. این سد فاصله کمی با کلیسای مریم مقدس ماکو دارد که می‌توانید تماشای این بنای مقدس را در برنامه سفر خود قرار دهید.
غار چهل پله
برای رسیدن به این غار باید قدرت بدنی بالایی داشته باشد. زیرا پله‌های فراوانی در مسیر رسیده به غار وجود دارد. این غار زیبا در میان بومیان با نام غار قلعه حیدری شناخته میشود.
تالاب ناور
ان تالاب با وسعتی بالغ بر ۲۸۰ هکتار سکونتگاه بسیاری از حیوانات بومی و مهاجر است. این منطقه زیبا در نقطه صفر مرزی با ترکیه قرار دارد. بیش از ۱۰ هزار گونه پرنده مهاجر مانند درنای خاکستری، فلامینگو صورتی، پلیکان و غاز بخش اصلی جانوران آن را تشکیل می‌دهند. برای تکمیل لذت بازدید از قره کلیسا آذربایجان غربی حتما به این منطقه هم سری بزنید.
آرامگاه ساندخت بر فراز تپه‌ای مشرف به قره کلیسا آذربایجان غربی
ساندخت شاهزاده‌ای ارمنی بود که تحت‌تاثیر حرف‌های تاتائوس مقدس به دین مسیحیت روی آورد. این شاهزاده همراه با تاتائوس و به دستور پدر خودش کشته میشود. آرامگاه او در جنوب غربی قره کلیسا و بالای تپه‌ای بلند قرار گرفته است.
اقامت در هتلهای آذربایجان غربی برای بازدید از قره کلیسا
برای اقامت در آذربایجان غربی با لیستی طولانی از هتلهای چند ستاره و مهمانسرا‌ها مواجه می‌شوید. انتخاب مکان مناسب تقریبا به بودجه و علاقه شما وابسته است. شرایط مناسبی برای اجاره اقامتگاه‌های بومگردی در روستا‌های مجاور کلیسای تاتائوس مقدس وجود دارد. بهترین هتل‌هایی که می‌توانید برای اقامت انتخاب کنید عبارتند از:
- هتل پنج ستاره آنا
- هتل پنج ستاره و بسیار لوکس دنیز
- هتل بینالمللی و چهار ستاره پارک
توصیه‌هایی برای بازدید از قره کلیسا آذربایجان غربی
قره کلیسا آذربایجان غربی
- هیچ امکانات رفاهی نزدیک کلیسا وجود ندارد. توصیه میشود آب آشامیدنی و خوراکی همراه خود بیاورید.
- این امکان را دارید تا نزدیک کلیسا کمپ بزنید. اما مراقب طبیعت باشید و زباله‌ها را جمع کنید.
- کلیسا در منطقه باز قرار دارد. هوای این منطقه در فصل پاییز و زمستان بسیار سرد است. حتما، لباس گرم کافی با خود همراه داشته باشید.
- هنگام بازدید، به دیوار‌ها و قسمت‌های مختلف این بنای مقدس آسیب نزنید.
- برای خرید بلیط به پول نقد نیاز خواهید داشت.
جمع‌بندی
اگر به‌دنبال مقصدی تاریخی، زیبا و باشکوه هستید بازدید از قره کلیسا آذربایجان غربی را فراموش نکنید. معماری باشکوه این بنا ترکیبی از هند و مذهب است. طبیعت بکر در کنار معماری باشکوه آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد. در مرحله برنامه‌ریزی برای تعیین زمان سفر به مواردی مانند مراسم‌های مذهبی و سرمای هوا دقت کنید. شما می‌توانید بلیط هواپیما یا بلیط اتوبوس خود را با قیمتی مناسب از اسنپ تریپ رزرو کنید و راهی یک سفر متفاوت به استان آذربایجان شوید.
دسته:ایرانگردیجاذبه
نظری ثبت نشده