معرفی مدرسه دارالفنون تهران

مدرسه دارالفنون تهران، یکی از جاذبه‌های تاریخی در تهران است که در گذشته توسط فردی شناخته شده به نام امیرکبیر و در دوره قاجار تاسیس شده است. اهمیت این مدرسه به قدری است که آن را به عنوان یکی از آثار ملی ایران می‌شناسند. در این مقاله، می‌خواهیم سری به این مدرسه بزنیم و در مورد تمام نکات و قسمت‌های مهم آن صحبت کنیم.

تاریخچه و معرفی مدرسه دارالفنون

مدرسه دارالفنون، اولین بنیاد آموزش نوین ایران است که در سال ۱۲۳۰ هجری تحت نظارت امیرکبیر تاسیس شد. امیرکبیر، صدراعظم ایران در دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه، خدمات زیادی ارائه داد و هدف اصلی او ارتقای دانش و آگاهی مردم بود. مدرسه دارالفنون با شعبه‌های مختلف، رشته‌های مهندسی، پزشکی و علمی را به جوانان آموزش می‌داد و در سال ۱۳۶۷ به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شد و اکنون به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم در تهران شناخته می‌شود.

ایده احداث مدرسه دارالفنون

در دوران قاجار، شکست‌های ایران در جنگ با روسیه باعث از دست دادن بخش‌های زیادی از کشورمان شد. دلیل اصلی این شکست، نبود آگاهی و دانش کافی افرادی بود که در راس پادشاهی کشور قرار داشتند. در این دوران میرزا تقی‌خان در سن ۲۲ سالگی به همراه گروهی به رهبری خسرومیرزا به روسیه سفر کرد و در آنجا با مدارس، کارخانه‌ها و بنیادهای علمی و فنی زیادی آشنا شد. همین سفر تلنگری برای ساخت یک ساختمان برای تدریس علوم جدید در ذهن او شد. این مدرسه بعدها با نام دارالفنون شناخته شد. میرزا تقی‌خان با موافقت ناصرالدین‌شاه محل ساختمان این بنا را تعیین کرد و مهندس‌باشی را به عنوان مهندس اصلی آن انتخاب کرد. مهندس‌باشی، که توسط عباس میرزا به لندن فرستاده شده بود، نقشه ساختمان را طراحی و اجرای آن را به معمارباشی دولت سپرد.

ساخت مدرسه دارالفنون

پس از انجام مراحل اولیه، دارالفنون در نهایت با تلاش میرزا رضا مهندس باشی به عنوان نقشه کش و معماری محمدتقی خان معمارباشی ساخته شد و در اواخر سال ۱۲۶۷ هجری قمری به پایان رسید و افتتاح شد. البته ناصرالدین شاه، کمی قبل از افتتاح دارالفنون، دستور کشتن امیرکبیر را صادر کرد و او حتی نتوانست این مدرسه را افتتاح کند.

ساختمان اصلی بنا ۵۰ اتاق داشت که دیوارهای آن با گچبری و نقوش زیبا تزئین شده بودند. همه اتاق‌ها هم به شکل مربع با چهار متر عرض و طول بودند و در جلوی هر اتاق یک ایوان در نظر گرفته شده بود. در حیاط دارالفنون، یک حوض بزرگ و درختان میوه مانند زردآلو، توت، گوجه و شاتوت وجود داشت. شاگردان می‌توانستند از آب حوض برای رفع تشنگی استفاده کنند. آب حوض از آب شاه سرچشمه می‌گرفت که یکی از آب‌های آشامیدنی تمیز تهران بود. دروازه ورودی ساختمان دارای طاق بلندی با دو ستون نقره‌ای بود و درب مدرسه به صورت دو لنگه چوبی و قهوه‌ای رنگ بود. روی درب مدرسه نیز کتیبه‌ای با نام دارالفنون و سال تاسیس آن حک شده بود.

مدرسه دارالفنون امکاناتی از جمله آزمایشگاه‌های فیزیک، شیمی و داروسازی، چایخانه، کتابخانه و سفره‌خانه را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌داد. همچنین، در یکی از اتاق‌ها دو اسکلت برای آموزش دانشجویان پزشکی نگهداری می‌شد.

نامگذاری دارالفنون

در طول زمان، نام مدرسه دارالفنون تغییرات زیادی کرد. در ابتدا، برای آن نامی در نظر گرفته نشده بود و از نام‌های مختلفی مانند مدرسه جدید، تعلیم خانه، معلم خانه، مکتب خانه و مدرسه نظامیه استفاده می‌شد. اما قبل از تأسیس مدرسه، امیرکبیر تصمیم به نامگذاری آن گرفت. او در یک نامه به سفیر ایران در روسیه به مدرسه با عنوان مدرسه نظامیه اشاره کرد. در نهایت نیز این مکان با همان نام دارالفنون در ذهن‌ها باقی مانده و اکنون با همین اسم شناخته می‌شود.

معماری و طراحی مدرسه دارالفنون

ساختمان دارالفنون، که محل اصلی‌اش در تهران واقع شده، از زمان تاسیس تاکنون تغییراتی را تجربه کرده است. در ابتدا، میرزا تقی‌خان امیر کبیر محل ساختمان را در نزدیکی کاخ‌های سلطنتی و محل آموزش سربازان انتخاب کرد و نقشه ساختمان توسط میرزا رضاخان مهندس تبریزی طراحی شد. اما در سال ۱۳۰۸، ساختمان مدرسه با دستور اعتمادالدوله تخریب و ساختمان فعلی با نقشه‌ مهندس روسی ساخته شد. معماری این بنا در قسمت‌های مختلف آن را می‌توانید در ادامه ببینید:

ساختمان اصلی مدرسه

در حال حاضر ساختمان دارالفنون شامل پنجاه اتاق مربع‌شکل چهار در چهار است که کنده‌کاری و گچ‌بری‌های زیبایی در داخل آن قرار گرفته است. در جلوی هر اتاق ایوان و سایبانی وجود دارد و در دیوارها و راهروها می‌توان زیبایی‌های گچبری و تزئینات بی‌نظیری را مشاهده کرد.

حیاط مدرسه

حیاط مدرسه نیز بخشی زیبا و دیدنی از دارالفنون است. حوض بزرگی در وسط حیاط قرار دارد و اطراف آن باغچه‌ها و فضای سبزی ساخته شده است. در طول باغچه‌ها آجرهای بزرگ به کار رفته است. علاوه بر این، در پشت کلاس‌ها مجموعه‌ای از اتاق‌ها و مغازه‌ها قرار گرفته است. در ضلع جنوبی حیاط، سالن آمفی‌تئاتر، نمازخانه و سکوی نمایش تئاتر قرار گرفته است.

فضای داخلی مدرشه

جایگاه استاد در هر اتاق درس، در سطح بالاتری نسبت به دانش‌آموزان قرار گرفته است. کف اتاق‌ها از سنگ‌کاری بوده و تزئینات گچ‌بری و کنده‌کاری زیبایی روی آنها دیده می‌شد. اتاق‌ها ورودی و پستو داشته و برخی از آن‌ها در زمان بازسازی به ورودی تبدیل شده‌اند. در طبقه اول، چهار راه‌پله در سمت‌های شمال شرقی، جنوب شرقی و جنوب غربی وجود دارد.

نظام آموزشی مدرسه دارالفنون در گذشته

زمانیکه امیرکبیر به قتل رسید این مدرسه کار خود را با ۷ معلم و ۱۱۴ دانش‌آموز آغاز کرد. از جمله آموزش‌هایی که در آن به دانش‌آموزان ارائه می‌شد مربوط به رشته‌های طب، جراحی، مهندسی، توپخانه، پیاده‌نظام، سواره‌نظام، معدن‌شناسی و داروسازی بودند. البته بعدها رشته‌هایی مثل جغرافیا، نقشه‌کشی، ریاضیات، طب سنتی و زبان‌های خارجی نیز به آن اضافه شدند. معروف‌ترین فارغ‌التحصیلان مدرسه دارالفنون تهران شامل محمد حسن خان صنیع الدوله (وزیر انطباعات و رئیس دارالترجمه همایونی)، میرزا کاظم محلاتی (پدر شیمی نوین ایران)، میرزا جهانگیرخان (مدیر روزنامه صوراسرافیل) و احتشام السلطنه (رئیس مجلس شورای ملی اول و دوم) بودند که توانستند در رشته‌های مختلف در این مجموعه به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کنند.

هر دانش‌آموز در ابتدا باید ۷ سال در مدرسه درس می‌خواند تا بتواند فارغ‌التحصیل شود. اما این بازه زمانی ابتدا به ۵ و سپس به ۴ سال کاهش پیدا کرد. در نهایت دانش‌آموزانی که نمره بالاتری را دریافت می‌کردند می‌توانستند به دیگر دانش‌آموزان درس بدهند.

امیرکبیر قبل از افتتاح اساتید خارجی را از اتریش استخدام کرده بوده و برای تکمیل برنامه‌ها و ترجمه‌ها از مترجمان دولتی و ایرانیانی که در خارج از ایران تحصیل کرده بودند، نیز کمک خواسته بود. به همین دلیل اساتید شناخته شده‌ای مانند موسیو نمیرو، موسیو بارون گومنز و دکتر یاکوب پولاک در این مدرسه تدریس می‌کردند که در رشته‌های خود جزو بهترین‌ها بودند.

همچنین رئیسان این مدرسه نیز از میان مقامات برجسته کشوری انتخاب می‌شدند و در طول فعالیت این مدرسه در بازه‌های زمانی مختلف تغییر می‌کردند. از جمله این افراد می‌توانیم به علی نقی میرزا اعتضادالسلطنه (وزیر علوم)، عزیز خان مکری (وزیر جنگ)، میرزا محمد علی خان شیرازی (وزیر امور خارجه)، رضا قلی خان هدایت، علی قلی خان هدایت و محمد حسین خان ادیب الدوله اشاره کنیم که با حضور و فعالیت‌های خود، نقش مهمی را در مدیریت و توسعه آموزش و پرورش داشتند.

مسیر دسترسی و بازدید از مدرسه دارالفنون

برای رفتن به مدرسه دارالفنون در تهران، مسیرهای متفاوتی وجود دارد. شما می‌توانید اتوبوس یا تاکسی‌های خطی و همچنین تاکسی‌های اینترنتی مانند اسنپ را برای رسیدن به مقصد انتخاب کنید. اگر با اتوبوس می‌روید، باید به ایستگاه امام خمینی در خطوط یک و دو متروی تهران رفته و سپس در خیابان ناصر خسرو پیاده شوید تا به مدرسه دارالفنون برسید. در تهران تعداد زیادی اتوبوس شهری و خطوط بی آر تی وجود دارند که از میدان امام خمینی عبور می‌کنند و شما می‌توانید در هر منطقه‌ای که هستید از آنها برای رفتن به دارالفنون استفاده کنید.

برای رفتن به مدرسه می‌توانید از مترو هم استفاده کنید. ایستگاه متروی امام خمینی نزدیکترین، ایستگاه در نزدیکی آن بوده و برای رسیدن به آن باید خط یک مترو (تجریش_کهریزک) یا خط دو مترو (فرهنگسرا_صادقیه) را سوار شوید تا به آن برسید. در نهایت خود را از میدان امام خمینی به مدرسه برسانید.

بازدید از مدرسه دارالفنون رایگان بوده و در تمام روزهای هفته به جز پنجشنبه و جمعه از ساعت ۸ صبح تا ۱۶ امکان بازدید وجود دارد. برای وارد شدن به آن باید به خیابان ناصر خسرو رفته و یکی از ورودی‌ها را انتخاب کنید.

جاهای دیدنی اطراف مدرسه دارالفنون را از دست ندهید!!!

در اطراف مدرسه دارالفنون، تعداد زیادی جاذبه دیدنی وجود دارد. این اماکن شامل موزه پست و ارتباطات است که با معماری شگفت‌انگیز خود گردشگران زیادی را به خود جلب کرده و همچنین نمایشگاه تمبرها و پاکت‌های مهرشده موجود در آنها جذابیت خاصی را دارد.

سر در باغ ملی نیز که یکی از جاذبه‌های قدیمی تهران است طرح‌های اسلیمی و نقش و نگارهای زیبا و متنوعی دارد و مکان مناسبی برای بازدید خواهد بود. بازار تهران نیز به عنوان مرکز اقتصادی مهم تهران شناخته شده و با فروشگاه‌ها، کارگاه‌های تولیدی و انبارهای آن تنوع بالایی از کالاها را در اختیار شما قرار می‌دهد.

عمارت شمس العماره با معماری زیبا و ترکیبی از عناصر غربی و ایرانی و موزه جواهراتی که گنجینه‌ای ارزشمند از جواهرات ایرانی را به نمایش می‌گذارند نیز از دیگر جاهای دیدنی نزدیک به مدرسه دارالفنون هستند.

هتل‌های نزدیک مدرسه دارالفنون

اگر قصد دارید در سفر خود به تهران، از دیدن مدرسه تاریخی دارالفنون لذت ببرید، می‌توانید برای دسترسی بهتر، در هتل‌های نزدیک به این مکان اقامت کنید. چرا که در این صورت دسترسی آسانی به این مکان و دیدنی‌های اطراف آن خواهید داشت. از جمله بهترین هتل های تهران نزدیک به عمارت دارالفنون می‌توان به هتل‌های آساره، پاسارگاد، آورین، حجاب، ورزش و هتل لاله اشاره کرد. این هتل‌ها انواع امکانات رفاهی و خدمات مدرن را ارائه می‌دهند و اقامتی راحت و لذت‌بخش در نزدیکی مدرسه را برای شما فراهم می‌سازند. همچنین، با اقامت در این هتل‌ها، شما به راحتی می‌توانید به دیگر جاذبه‌ها و اماکن دیدنی تهران نیز دسترسی داشته باشید.

سفری جذاب با حس و حالی قدیمی …

در این مطلب اطلاعات کاملی را در مورد مدرسه دارالفنون به شما ارائه دادیم و با در نظر گرفتن منطقه‌ای که در آن قرار دارید و انتخاب یک وسیله نقلیه مناسب می‌توانید خود را به آن برسانید. بازدید از این مدرسه در تمام فصول سال جذاب خواهد بود. شما می‌توانید با استفاده از خدمات اسنپ تریپ مانند رزرو بلیط سفر و هتل، خود را به تهران رسانده و از این مکان جذاب دیدن کنید. همچنین اگر تجربه‌ بازدید از مدرسه دارالفنون را داشته‌اید، حتما نظرات خود را در مورد جذابیت‌های این مکان دیدنی با ما به اشتراک بگذارید.

دسته:ایرانگردیجاذبه