شام کریسمس برای مسیحیها مهمترین وعدهی غذایی سال است. در خیلی از کشورها در این شب هم شام مراسم شکرگزاری یعنی بوقلمون میخورند و در کنارش شیرینیها و خوراکیهای مختلف سرو میکنند. بوقلمون از قرن بیستم به بعد به عنوان شام کریسمس باب شد. قبل از آن در خیلی از کشورها گوشت قرمز میخوردند، یا استیک درست میکردند یا رست بیف و غذاهایی از این دست. در قرن هجدهم طبق رسم قدیمی انگلیسی روی آتش سیب کباب میکردند و تنها از دهه ۱۹۵۰ است که مراسم و خوراکهای کریسمس به شکل امروز درآمده و از آن زمان تا حالا در کلیات تقریباً بیتغییر باقی مانده.
رسم شام کریسمس در آسیا متفاوت از اروپا و جاهای دیگر دنیاست و ما در این نوشته به کریسمس در این بخش از جهان میپردازیم. در آسیا معمولاٌ سنتیترین غذای هر کشور برای شب کریسمس پخته میشود.
سبزی پلو با ماهی و کوکوسبزی
ارمنیهای ایران در شب کریسمس خودشان (یعنی ۶ ژانویه) غالباً برنج و کوکو سبزی و ماهی میخورند. خیلی از ارمنیهای ایران از بچگی فکر میکردند این از سنتهای کریسمس در همهجاست. تا این که مرزهای ارمنستان باز شد و متوجه شدند اهالی آنجا چیزی به اسم کوکو سبزی ندارند. و این رسم ارمنیهای ایران است و کوکو سبزی یک غذای ایرانی است. «پیروک» و «گاتا» دو شیرینی رایج کریسمس هستند که در قنادیهای ارمنی که در تهران فراوانند فروخته میشوند. و قنادیهای معمولی را هم میزبان خود کردهاند. گاتا نوعی نان شیرینی ارمنی لایهلایه و خشک است که وسطش لایهای از مغز آجیل و میوه خشک شده دارد. پیروک هم شیرینی مغزداری است که خمیرش شباهت زیادی به خمیر انواع پای دارد. مغز آن را انواع مارمالاد تشکیل میدهد و تنوع پیروکها هم بسته به مارمالاد داخل آنهاست.
کره، شکر، آرد، تخممرغ، بیکینگ پودر، وانیل، پوست پرتقال رنده شده، گردوی رنده شده، مارمالاد مواد لازم برای تهیه پیروک هستند. طرز تهیه خمیر این شیرینی به این شکل است: اول باید کره و شکر را با دستگاه همزن مخلوط کنیم. تخممرغها را دانه دانه بیفزاییم و دوباره هم بزنیم. بعد مواد خشک شامل آرد، بیکینگ پودر، وانیل، پوست پرتقال رندهشده و گردو در ظرف دیگری با هم مخلوط میکنیم. و به مایه کره، تخممرغ و شکر میافزاییم.
در مرحله بعد خمیر را با دست ورز میدهیم. یکچهارم خمیر را کنار میگذاریم. و بقیه را داخل ظرف پیرکس گرد یا قالب پای پهن کرده و روی آن را با مارمالاد میپوشانیم. خمیر کنار گذاشته شده را با وردنه باز کرده و به صورت نوارهای باریک با چاقو برش میدهیم و به حالت ضربدری روی مارمالاد میچینیم. پس از آن ظرف را به مدت کافی داخل فر میگذاریم تا پخته و آماده شود.
آشوریها دلمه و هلیم میخورند
مسیحیان ایران به ارمنیها محدود نمیشوند. آشوریها که جمعیتی بین ۲۰ تا ۶۰ هزارنفر در ایران دارند از دیگر مسیحیان ساکن در ایران هستند که همزمان با ولادت مسیح یعنی ۲۵ دسامبر کریسمس را جشن میگیرند. البته آغاز سال نو آنها ۱۳ فروردین است. خانوادههای آشوری دو سه هفته مانده به کریسمس خانهتکانی خود را شروع میکنند. برای صرف شام کریسمس خانواده و فامیل دور هم جمع میشوند. یکی از غذاهای سرو شده هلیم خانگی است. دلمه و بخصوص دلمه برگ و کوفته از غذاهای سنتی روی میز هستند. علاوه بر این و غذاهای دیگر، درست کردن انواع و اقسام کیک از جمله “کده” یا گاتا و کیک نازک هم از کارهای متدال روزهای قبل از عید است.
بریانی در هند
در هند بریانی میخورند که عبارت از برنجی است که با گوشت مرغ یا بره مخلوط شده. برای درست کردن بریانی مرغ برنج را از بپزید و آبکش کنید. تکههای سینهی مرغ را در قابلمهای جدا با یک لیوان آب، پیاز و سیر خرد شده، زنجبیل رنده شده و ادویهی کاری و تند بیست دقیقه حرارت دهید. و بعد از پختن مرغها کمی سرخشان کنید. تکههای مرغ سرخ شده را در آب مرغ باقیمانده بریزید. و دو قاشق غذاخوری رب گوجهفرنگی اضافه کنید و بگذارید غلیظ شود. این مایه را لابهلای برنج بریزید بگذارید دم بکشد. در هند شام کریسمس را معمولاً با پودینگ برنج که شبیه شیربرنج خودمان است و همچنین کیکها و شیرینیهای مختلف همراه میکنند.
کریسمس در کیافسی
در ژاپن کیک کریسمس میخورند که عبارت است از کیک اسفنجی خامهدار است که با توتفرنگی تزئینش کردهاند. اما تبلیغ رستوران کیافسی در سال ۱۹۷۰ برای شب کریسمس باعث شد عادت غذایی مردم ژاپن در این شب به کل تغییر کند. از آن سال به بعد مردم شام خود را در رستورانهای کیافسی میخورند. و از ماهها قبل میز رزرو میکنند و کسانی هم که نتوانستهاند جایی رزرو کنند به خوردن مرغ کنتاکی در خانه راضی میشوند.
تبولهی لبنانی برای کریسمس
در لبنان گرچه بیشتر مردم مسلمانند اما برای اقلیت مسیحی شام کریسمس جدی است. برای شام بوقلمون یا اردک بریان میخورند. و در کنارش کیک عسل و سالاد سنتی خود تبوله را سرو میکنند. برای درست کردن تبوله نصف پیمانه بلغور را در آب جوش میخیسانیم. و نیم ساعت صبر میکنیم نرم شود و بعد آبکش میکنیم. روی بلغور جعفری، نعنا، پیازچه و گوجهفرنگی خرد شده میریزیم. روغن زیتون، آبلیمو و نمک هم میافزاییم و خوب هم میزنیم. تبولهی خوشخوراک آماده است.
دوازده میوه و گوشت
در فیلیپین شام کریسمس را یک روز قبل از اروپا، یعنی ۲۴ دسامبر برگزار میکنند. فیلیپین بزرگترین جمعیت کاتولیک را در میان کشورهای آسیایی دارد. و در حالی که برای بسیاری از کشورهای مسیحی جهان، کریسمس جشنی یک روزه است، فیلیپینیها طولانیترین جشن کریسمس را برگزار میکنند. آنها معمولاً در شب کریسمس، انگور میخورند و برای خوشبختی خود در سال جدید دعا میکنند. ساکنین جنوب شرق این جزیره، میز شام خود را پر از میوه میکنند و بسیاری از آنها ۱۲ میوه مختلف گرد را به نشانه ۱۲ ماه سال برسر سفره میآورند. غذای آنها برای شام معمولاً گوشت قرمز با روشهای طبخ مختلف است.
بیشتر بخوانید: کریسمس در ایران چطور برگزار میشود؟
نظری ثبت نشده