همه چیز درباره باغ جهان نما، بهشت کوچک شیراز

باغ جهان نما، قدیمی‌ترین باغ شیراز است. باغی که در شمال این شهر واقع شده، در دوره‌ای به آن زینت الدنیا هم می‌گفتند و در چند قدمی آرامگاه حافظ واقع شده. با اسنپ تریپ همراه باشید تا گشتی در اینجای دیدنی بزنیم.

تاریخچه

دور شکوفایی باغ جهان نما برمی‌گردد به دوره آل مظفر و آل اینجو. درست مثل سه باغ ارم، باغ دلگشا و تخت قراچه. آن زمان هم که تیمور گروکانی در شیراز اقامت داشت، باغ، در نهایت سبزی و خرمی بود مثل امروز. تیمور آنقدر از جهان نما خوشش آمد که دستور ساخت باغی به همین نام را در اطراف سمرقند داد. دوره آبادانی اینجا تا دوره صفویه هم ادامه داشت. اما صفویان که رفتند کشور هم دستخوش ناامنی شد و از جهان نما، جز ویرانه‌ای باقی نماند.

دوره کریم خان زند، دوره آبادانی و گشایش همه چیز بود. او دستور ساخت عمارت وسط را داد و دور اینجا را نیز حصارکشی کرد. خیابان‌های پردارو درخت و دلنشین اطراف و درختکاری‌ها نیز یادگار دوره اوست. کریم خان، طرح اینجا را مثل باغ نظر، همان باغی که در در خیابان کریم خان زند؛ نزدیک به میدان شهدا و روبروی ارگ کریم خان زند قرار دارد، الگوبرداری کرده است. باغ نظر به باغ موزه، باغ حکومتی و باغ شاهزاده هم معروف است و مقبره کریم خان هم در آن قرار گرفته. جهان‌نما نیز مثل آنجا در داخل دارای چهار خیابان و اطراف چهار حوض بزرگ کوچک است.

با روی کار آمدن قاجارها، دوره شکوه طولانی‌مدت جهان نما هم فرارسید. انقدر طولانی که به دوره ما نیز رسیده است. در این دوره، این مکان مهمانی‌های زیادی را به خودش دید و بزرگان زیادی به آن رفت و آمد داشتند.

جهان نما از دید افراد معروف

توصیف لرد کرزن، سیاست‌مدار انگلیسی در دوران قاجار و در کتاب “ایران و قضیه‌ ایران” شاید تصویری دقیق از تاریخ اینجا بدست بدهد. او می‌گوید: «در سمت دیگر جاده اصفهان به شیراز، قدری بالاتر از حافظیه، باغ جهان‌نما است که در زمان کریم خان، باغ وکیل نام داشت و در عهد فتحعلی شاه هنگامی که او والی فارس بود اسمش را تغییر دادند و عمارتی تابستانی در آنجا ساختند، شامل محوطه محصور در حدود ۲۰۰ یارد. در اوایل این قرن، عمارت مرکزی آن یا کلاه فرنگی وضع مرتبی داشت. و مختص اقامتگاه افراد عالی رتبه انگلیس بود». جهان‌گرد و جواهر فروش معروف فرانسوی، شاردن در دوره‌ی صفویه، و فرصت الدوله‌ شیرازی، از علما و عرفا شهیر، از دیگر افراد مشهوری هستند که به توصیف این مکان پرداخته‌اند.

بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به قلات شیراز

بهشت کوچک شیراز

باغ جهان نما، ۸/۲ هکتار است. و آنچه تماشایی‌اش کرده جز آرام بودنش، درخت‌های تنومند سرو و کاج و گل‌های نارنج، شمشاد سبز، بنفشه، رز هفت‌ رنگ، گل‌های داوودی و اطلسی‌ست که در گوشه گوشه آن دیده می‌شوند. برخی از درخت‌های قدیمی را کنده کاری کرده‌اند. و در بعضی از قسمت‌ها، کاشی‌های نقاشی روی زمین به چشم می‌خورد. جوی آب معروف رکن آباد از وسط این باغ می‌گذرد. و درخت‌ها و گل‌ها را سیراب می‌کند و نشستن کنارش آدم را فراغ از غم‌ها.

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل سفر به شیراز

ویژگی‌های باغ جهان نما

باغ جهان نما مثل بیشتر باغ‌های ایران، سه ویژگی عمده دارد. در مسیر جوی آب قرار دارد. با دیوارهای بلند محصور شده و عمارتی تابستانی همراه استخر در اینجا هم به چشم می‌خورد. ۴ خیابان پهن که در سرتاسرش درخت های نارنج و سرو است، به عمارت هشت ضلعی وسط باغ می‌رسند. و جوی‌های آبی که در این چهار خیابان جریان دارند نیز دارای فواره‌های زیادی هستند.

و اما عمارت هشت ضلعی. عمارتی که ما در این مکان می‌بینیم ۴ شاه نشین در ۴ گوشه بنا دارد. و بین آنها اتاق‌هایی دو طبقه ساخته شده. عمارت شاه نشین نمایی آجری دارد که پنجره‌های چوبی‌اش متاسفانه جایشان را در بازسازی‌ها به پنجره آهنی داده‌اند. و از کاشی کاری و نقاشی هم در آن خبری نیست به جز یک حوض مرمر که در داخل عمارت ساخته شده. این روزها در داخل عمارت موزه مدال‌های قدیمی و تمبر برپاست که بلیط بازدید از آن ۳۰۰۰ تومان است.

جهان نما در ورودی شهر و نزدیک دروازه قرآن در چهارراه حافظیه قرار دارد. و بعد یا قبل دیدنش میتوان به دیدار اینجاها هم رفت: آرامگاه حافظ، هفت‌تنان، دروازه قرآن، خواجوی کرمانی، بابا کوهی، باغ ملی، گهواره دید، کتابخانه ملی اسناد. از باغ که بیرون بیایید کافه های زیادی اطرافتان هست که می ارزد چند دقیقه‌ای را در یکی‌شان بنشینید و یک استکان چای بخورید.

ساعت بازدید و قیمت بلیط

ورودی این باغ برای ما ایرانی‌ها ۲۰۰۰ تومان و برای گردشگران خارجی ۱۵۰۰۰ تومان است. و ساعت بازدید از آن ۸ صبح تا ۲۱ و ۳۰ دقیقه شب.