بین جاهای دیدنی تبریز مسجد کبود یکی از معروفترینهاست. هم تاریخ طولانی پشتش است و هم معماری تماشایی دارد و همینکه به طرف میدان ساعت بروید، گنبد مسجد را از توی خیابان میبینید که رنگ کبود آبیاش توجهتان را جلب میکند. اصلا در دنیا چهار مسجد آبی ساخته شده که مسجد کبود تبریز یکی از آنهاست.
عمر مسجد کبود به حدود سال ۸۴۵ خورشیدی میرسد. در آن زمان تبریز، پایتخت سلسله ترکمانان قراقویونلو بود و نوبت به حکمرانی ابو المظفر جهانشاه رسیده بود. او این بنا را با نظارت همسرش جان بیگم خاتون ساخت. بعضیها هم میگویند دخترش صالحه خانم دستور ساخت بنا را داده. حالا آرامگاه شاه و همسرش در زیرزمین انتهایی مسجد قرار دارد، چون همانطور که در نوشتههای تاریخی میخوانیم وقتی جهانشاه کشته میشود، جنازه او را اینجا دفن میکنند.
اگر سفرنامههای تاریخی را بررسی کنیم، میبینیم که مدت ساخت آن را حدود ۳۰ سال نوشتهاند. جهانشاه مجموعه مظفریه را در این محوطه ساخته بود که صحن، خانقاه و کتابخانه داشت. متاسفانه همه اینها از بین رفته. بنای مسجد هم طی سالهای طولانی که گذشته، آسیب زیادی دیده. در زلزله سال ۱۱۵۸ خورشیدی حتی گنبد هم پایین ریخت و بعدها بازسازی شد.
در سردر بنا کاشی معرق کار شده و ترکیب کاشی و آجر درکنار هم حیرت انگیز است. بقیه مسجدها مثل مسجدهای اصفهان بهرنگ آبی فیروزهای تزیین شدهاند، اما در اینجا با آبی تیره قشنگی روبرو میشوید. کاشیهای لاجوردی مسجد غرق در معرق و نقش و نگارههاییست که حسابی سر ذوقتان میآورند.
مسجد کبود تبریز شاهکار معماری دوره اسلامیست و اسمهای دیگری هم دارد؛ مثل مسجد جهانشاه، فیروزه اسلام، مسجد شاه جهان، عمارت و مسجد مظفریه. در ترکی هم به این مسجد، گوی مسجد یا گؤی مچید میگویند.
معماری
زمانی این بنا یک گنبد اصلی و یک گنبد جنوبی داشته که اولی روی صحن بزرگ و دومی روی صحن کوچکتر ساخته شده بودند. هفت گنبد کوچکتر روی شبستانهای شرقی و غربی وجود داشته.
دورتادور شبستان بزرگ سوره فتح بهشکل برجسته نوشته شده که کارشناسان میگویند احتمالا به پیروزیهای جهانشاه مربوط است.
بیشتر این عمارت با آجر ساخته شده و آجرها با گچ، بندکشی شدند. صحن عمارت مربع شکل است. حوض برای وضو و چند شبستان دور صحن وجود دارد. بهنظر میرسد معماران بهخوبی هندسه میدانستند و در طراحی هنرمندانه این ساختمان، آب و هوای تبریز را هم در نظر داشتهاند.کف مسجد کاشیهای براق قشنگی دارد که حالا با موکت پوشانده شدهاند و چیزی ازشان پیدا نیست.
مرمت
طی چندین سال مرمت مسجد طول کشید تا سال ۱۳۵۵ که کار تقریبا به پایان رسید. البته کاشیکاریها کاملا مرمت نشدهاند.
یکی از جالبترین بخشهای کار مرمت، بازسازی گنبد اصلیست که رضا معماران آن را انجام داده. گنبد بدون سازه ساخته شده بود و معماران معاصر نمیدانستند چطور میتوانند به همان سبک کار بازسازی را انجام بدهند.
باوجود ویرانیهایی که هنوز در همه جای این مکان بهچشم میخورد، بعد از بازدید میفهمید که چرا به فیروزه اسلام معروف است.
بیشتر بخوانید: سفرنامه تبریز
جاذبههای نزدیک
پارک خاقانی درست کنار مسجد جهانشاه قرار دارد. کافی است چند قدم پیادهروی کنید تا موزه آذربایجان را ببینید. البته محتوای موزه با اسمش ارتباطی ندارد. اگر تماشا و بررسی ظرفها و کتبیههای تاریخی برای شما جالب باشد، از این موزه خوشتان میآید.
چند خانه قدیمی مثل موزه سنجش، خانه حیدرزاده، خانه نیکدل و خانه استاد شهریار نزدیک مسجد قرار دارند مه خانه حیدرزاده از بینشان خیلی تماشاییست. اگر در جهت عکس حرکت کنید، به عمارت شهرداری و میدان ساعت میرسید و کمی که پیاده بروید پیاده راه تربیت هم پیش رویتان است.
بیشتر بخوانید: بهترین کافه های تبریز کدامند؟
قیمت بلیت ورودی
بلیت ورودی ۲۵۰۰ تومان است. این جاذبه گردشگری تعطیلی هفتگی ندارد و فقط در روزهای سوگواری تعطیل است. تابستانها از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب و زمستانها از ۸ صبح تا ۵ بعد از ظهر میتوانید به اینجا سر بزنید.
دسترسی به مسجد کبود
این مسجد در خیابان پر رفت و آمد امام قرار گرفته و پیدا کردن آن اصلا سخت نیست. اگر با ماشین شخصی بروید، احتمالا مدتی معطل پیدا کردن جای پارک خواهید شد. با تاکسی و اتوبوس بیآرتی هم به این اثر تاریخی دسترسی خواهید داشت.
بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به تبریز؛ گشتی در شهر شهریار و مشروطه
دسته:جاذبه
نظری ثبت نشده