کمتر جاذبه‌ای در ایران وجود دارد که وقتی آدم می‌بیندش میخکوب شود و هم قشنگی‌اش آدم را به وجد بیاورد و هم عزمتش. پل ورسک باعث می‌شود همچین حالی به آدم دست بدهد. وقتی بلندیش را می‌بینی سرت گیج برود یا حتی نگران آدم‌هایی شوی که توی قطاری‌اند که دارد از پل به آن بلندی می‌گذرد.
پل ورسک کجاست؟
ورسک؛ در ۴۵ کیلومتری بخش جنوبی شهرستان زیراب و ۸۵ کیلومتری قائم شهر و در جاده فیروزکوه، روی دره ورسک یا عباس آباد احداث شده. و وقتی داریم به سمت سوادکوه می‌رویم می‌توانیم ببینیمش که چه طور در بین کوه قد علم کرده. سوار قطار تهران-ساری یا تهران-گرگان هم که باشیم می‌توانیم از نزدیک عظمت و بلندی‌اش را احساس کنیم. قطارهایی که در مجموع ۴ بار در روز از روی پل می‌گذرند.
بیشتر بخوانید: کردکوی، بهشت سرسبز گرگان کجاست؟
چرا ورسک، پل مهمی‌ست؟
ورسک ۸۳ ساله است. و به خاطر ارتفاع ۱۱۰ متری‌اش، بلندترین پل خط راه آهن ایران به حساب می‌آید. پل ورسک تنها یک پل ساده مثل همه پل‌هایی که می‌شناسیم نیست. جز هیبت و بلندی‌اش و تاریخی که پشتش است، خودش یک پا جاذبه توریستی‌ست. به خاطر ارتفاع بالاتر از ۶۱ مترش در کتاب رکوردهای گینس هم ثبت شده و در سال ۱۳۵۶ به ثبت ملی هم رسیده است.
ساخت پل ورسک
کار ساخت این پل از سال ۱۳۱۳ شروع شده و در سال ۱۳۱۵، یعنی در دوره پهلوی اول تمام شده است. چرا اسمش ورسک است؟ خیلی‌ها معتقدند ورسک، شهرت خود را مدیون سازنده‌اش یعنی لادیسلاوس فون رابسویچ اتریشی، که در ایران به مهندس ورسک معروف بود، است. او مطمئن بود پلی که ساخته تحمل وزن قطار را خواهد داشت. و بعد از عبور موفقیت آمیز اولین قطار اسم روستای عباس آباد هم که پل در آن واقع است به ورسک تغییر کرد. پل را شرکتی سوئدی-دانمارکی می‌ساخت. شرکتی که به ازای هر یک متر پل، درخواست مبلغی معادل ۱ و نیم گرم طلای خالص را کرده بود. البته برخی هم معتقدند این اسم به خاطر وجود درختچه‌های ورس پشت کوه‌های اینجاست.
ورسک دو کوه صعب العبور عباس آباد را به هم وصل می‌کرد. اما کار برای شرکت دانمارکی آنقدرها هم آسان نبود. ۷۳ متر پل با وسایل ابتدایی قرار بود ساخته شود، پلی که همین موضوع، یعنی به کار نرفتن مصالح فلزی در ساخت آن یکی از دلایل شهرتش است.
بیشتر بخوانید: روستای ییلاقی مازندارن با آب گرم
در اولین قدم مهندسان خارجی به ایران آمدند و کار نقشه برداری پل آغاز شد. مهندسان اروپایی بعد از تهیه عکس‌های هوایی از کوه‌های البرز به این نتیجه رسیدند که راه آهن باید از بین روستای عباس آباد(ورسک) بگذرد. در نقشه اولیه این موضوع مطرح شد که قطار از روستای ورسک بگذرد. و بعد از ۱۰ کیلومتر و ۶۰۰ متر صعود، از کوه‌های البرز عبور کند و به سمت تونل گدوک برود.
اما بعد معلوم شد قطار نمی‌تواند در چنین شیب تندی حرکت کند. برای حل مشکل شیب حرکت قطار و افزایش قدرت لوکومتیو در گردنه‌ها، چاره کار ساخت مسیری به شکل سه پله بود. ساخت مسیر به شکل سه پله شروع شد، مسیری که به سه خط طلا معروف شد. و دلیل این شهرت هم جدا از اینکه پل ورسک دو کوه صعب العبور عباس آباد را به هم وصل می‌کرد و از این نظر ارزشمند بود، ارزشی همچون طلا.
اما شیب تند تنها مشکل بر سر راه ساخت این پل نبود. و دره وسک هم خود، جزو سختی‌های کار به شمار می‌آمد. بنابراین دهانه‌ای بزرگ برای پل ساختند. و برای اینکه طغیان‌های احتمالی رودخانه ورسک را هم کنترل کنند، دست به کار ساخت تونلی زیر این رودخانه شدند. به این ترتیب قطار بعد از چرخش در مسیر پیش رویش، در ارتفاع ۱۰۰ متری بالاتر می‌رود و روی پل ورسک به حرکتش ادامه می‌دهد.
بیشتر بخوانید: مهمترین جاذبه های گردشگری مازندران به تفکیک شهرستان
پل پیروزی
جنگ جهانی دوم که شروع شد، احتمال ورود متفقین به ایران و استفاده از راه آهن ایران هم بالا رفت. بنابراین تصمیم گرفته شد که همه پل‌ها مین‌گذاری شوند. پل راه‌آهن ورسک هم شامل این دستور بود. اما پل‌ها هیچ‌وقت منفجر نشدند و متفقین بعد از اطلاع از این موضوع، مین‌ها را خنثی کردند.
در طول جنگ جهانی دوم متفقین برای جلوگیری از شکست اتحاد جماهیر شوروی از آلمان، روزانه با ۷۵ قطار ادوات نظامی و تسلیحات را از بندر شاهپور (بندر امام خمینی فعلی) به بندر شاه (بندر ترکمن فعلی) می‌رساندند. و بطور متوسط هر ۲۵ دقیقه یک قطار از روی پل ورسک عبور می‌کرد.
این پل از این نظر که نقش مهمی در کمک‌رسانی به اتحاد جماهیر شوروی که توسط آلمان هیتلری محاصره شده بود داشت، توسط نخست وزیر وقت انگلیس، چرچیل، به پل پیروزی معروف شد. و در سال ۱۳۲۴ هم با پیشنهاد وزارت راه آن موقع به پل پیروزی تغییر نام داد.
بیشتر بخوانید: مهمترین جاذبه های گردشگری مازندران به تفکیک شهرستان ۲
مسیر دسترسی
مسیرهای مختلفی برای رسیدن به پل ورسک وجود دارد که با توجه به محل حرکت متفاوت است. در مسیر تهران به مازندران، با عبور مسافتی حدود ۱۷ کیلومتری از میدان شهرستان فیروزکوه وارد فرعی می‌شوید که با ادامه دادن آن به چشمه آب گدوک، می‌رسید. حدود ۳ کیلومتر بعد از چمشه گدوک، به مسیری شیب‌دار به نام گردنه گدوک می‌رسید. جایی که فیلم استشهادی برای خدا هم در آن فیلمبرداری شده.
در سمت راست مسیر، آبشار شورآب را ببینید. در بالای این آبشار، ریل قطار و در آن طرف ریل، روستای شورآب را میتوان دید. بعد از این منطقه و در مسیر گردنه گدوک، در بخش پایین مسیر و در سمت راست و چپ، کوه‌هایی بزرگ و سنگی قرار دارد که تماشایی‌ست. در دل کوه‌ها و در سمت راست‌شان می‌شود سه ریل که به صورت موازی از هم قرار گرفته‌اند را دید. این سه ریل موازی، همان سه خط طلای مشهور پل ورسک است. بعد از سه خط طلا و عبور از تونل، به ورسک می‌رسید.
عکس ها: خبرگزاری مهر
دسته:جاذبه
نظری ثبت نشده